Μαρκέλλα Χατζιάνο – Η κορυφαία Ελληνίδα μεσόφωνος
Ελληνίδα μεσόφωνος με σπουδαία θητεία στην όπερα, μιλάει αποκλειστικά στο Politismos για τη ξεχωριστή μουσική της στροφή πέρα από τα καθιερωμένα οπερατικά δεδομένα.
Στις ερμηνευτικές σας αποσκευές έχετε ένα εξαιρετικά μεγάλο ρεπερτόριο στα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου μιλήστε μας λίγο για αυτό.
Από περιέργεια, μια φορά υπολόγισα ποια έργα είχα ερμηνεύσει τις περισσότερες φορές. Στην κορυφή της λίστας είναι το “Ρέκβιεμ” του Βέρντι, “Σαμσών και Δαλιδά”, “Αῒντα” και “Ντον Κάρλος”. Το “Ρέκβιεμ” είναι το πλέον ερμηνεύμενο με 87 παραστάσεις ζωής και το ηχογράφησα με την London Symphony Orchestra για την Chandos. Μερικές από τις πιο σημαντικές παραστάσεις παραστάσεις για μένα ήταν “Σαμσών και Δαλιδά” στη Βαρκελώνη με τον José Carreras, “Ντον Κάρλος” στο Σαν Φραντσίσκο και τη Μαδρίτη και “Αῒντα” στο Covent Garden και τη Βοστώνη με τη Shirley Verrett ως Αῒντα.
Φυσικά μου άρεσαν αυτοί οι ρόλοι πάρα πολύ αλλά υπήρχαν άλλοι που επιθυμούσα να τραγουδήσω περισσότερο.
Διδώ στους “Τρώες” του Μπερλιόζ και Ιουδήθ στον “Πύργο του Κυανοπώγωνα” του Μπάρτοκ είναι δυο από τους ρόλους που ταιριάζουν στη δική μου ψυχοσύνθεση και φωνητικές δυνατότητες με μια εξαιρετική φυσικότητα. Υποθέτω πως οι “Τρώες” με την London Symphony Orchestra και ο “Πύργος του Κυανοπώγωνα” σε σκηνοθεσία του Robert Wilson στο Φεστιβάλ του Salzburg είναι οι πιο αγαπημένες μου. Θα μου έδινε ιδιαίτερη ευχαρίστηση να ερμήνευα τη Σαρλότ από τον “Βέρθερο” και τη Μαργαρίτα από την “Καταδίκη του Φάουστ” πιο συχνά, όμως η απληστία δεν είναι μια από τις αγαπημένες μου λέξεις. (δεν είναι κάτι που με χαρακτηρίζει)
Σας έχουν συνοδεύσει μερικές από τις σημαντικότερες ορχήστρες του κόσμου και υπό την διεύθυνση, των σημαντικότερων μαέστρων. Τι σας έχει μείνει περισσότερο από όλη αυτή την εμπειρία; Διακρίνετε διαφορές από χώρα σε χώρα;
Δεν είμαι η καλλιτέχνις που θα μπορούσε να εκφοβιστεί από την υποτιθέμενη δύναμη των διευθυντών ορχήστρας και βεβαίως οι αυταρχικές παραγγελίες χωρίς εξηγήσεις δεν ταιριάζουν στον δικό μου τρόπο σκέψης. Είμαι πάντα ευγενική στην αρχή κάθε συνεργασίας, όμως η εκτίμηση κερδίζεται, δεν δίνεται. Αυξάνεται ή μειώνεται με βάση το πόσο επαγγελματικά σταθερός κι αληθινός συνεργάτης μπορεί να αποδειχθεί.
Προτιμώ να συνεργάζομαι με δ/ντες ορχήστρας με προχωρημένη πιανιστική επιδεξιότητα, η οποία τους παρέχει την δυνατότητα να διαχειρίζονται μουσικά δεδομένα (πληροφορίες) ταυτόχρονα, παρά αυτούς που προσποιούνται πως γνωρίζουν. Προτιμώ έναν μαέστρο που μπορεί να καθήσει στο πιάνο για τις αρχικές πρόβες και να σου δίνει την εντύπωση ήχου ορχήστρας. Δεν υπάρχουν πολλοί, και πολλοί μαθαίνουν να διευθύνουν ακούγοντας ηχογραφήσεις. Πόσες φορές έχω μοιραστεί τον ίδιο όροφο ενός ξενοδοχείου με έναν διάσημο μαέστρο, ακούγοντας ατέλειωτες επαναλήψεις του έργου προς εκμάθηση. Πολύ συχνά.
Γι αυτό θα προτιμούσα μαέστρους όπως ο Daniel Barenboim κι ο Christoph Eschenbach, αντί εκείνων με λιγότερες ικανότητες όπως ο Esa Pekka Salonen κι ο Colin Davis. Για παράδειγμα ήταν ευχαρίστηση να τραγουδήσω στον “Πύργο του Κυανοπώγωνα” με τον Christoph von Dohnanyi, ο οποίος είναι κι εξαιρετικός πιανίστας.
Βεβαίως, μερικές ορχήστρες παίζουν τόσο καλά ώστε είναι σχεδόν αδύνατον για έναν όχι τόσο ικανό μαέστρο να μειώσει την απόδοσή τους. Σκέφτομαι αυτή την στιγμή παραδείγματα όπως την London Symphony Orchestra, Vienna, Boston και Chicago. Για μένα η ορχήστρα που ξεχωρίζει (όχι ίσως αυτή που θα περιμένε κανείς να αναφέρω) είναι η Staatskapelle του Βερολίνου, φτασμένη σε μια εξαιρετική φόρμα από έναν πιανίστα/μαέστρο, τον Barenboim.
Πώς εξελίχθηκε η μουσική σας σταδιοδρομία μετά από αυτές τις παραστάσεις;
Στην περίπτωσή μου, είχα μια πολύ ικανοποιητική σταδιοδρομία αμέσως μετά την απόφοίτησή μου από το Εθνικό Ωδείο στην τρυφερή ηλικία των 18 χρόνων και τις πρώτες μου εμφανίσεις στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού. Τράγουδησα διαφορετικούς ρόλους με την Sarah Caldwell για αρκετά χρόνια στην Βοστώνη και συγχρόνως ταξίδευα διεθνώς.
Ωστόσο υπήρξαν ορισμένες σημαντικές παραστάσεις που άνοιξαν τις πόρτες, όπως για παράδειγμα οι “Τρώες” στο Λονδίνο και ο “Κυανοπώγωνας” στο Salzburg, που μου πρόσφεραν ελεύθερη πρόσβαση σε ορισμένες πολυπόθητες δεσμεύσεις στον κλασσικό μουσικό κόσμο. Βέβαια παρ’ ότι τραγούδησα στη Σκάλα του Μιλάνου, το Covent Garden και την San Francisco Opera, την μουσική πληρότητα την πρόσφεραν οι δεσμεύσεις μου ως σολίστ με ορχήστρες όπως οι Cleveland Orchestra, Orchestre de Paris, Staatkapelle Berlin, Royal Philharmonic, Oslo Symphony Orchestra, Boston Symphony Orchestra, New York Philharmonic μεταξύ άλλων. Εάν έπρεπε να επιλέξω μεταξύ όπερας κι ορχηστρικής εμφάνισης, σχεδόν πάντα προτιμούσα τις ορχηστρικές.
Κατά πόσο έχει επηρεάσει η Ελληνική καταγωγή σας την καλλιτεχνική σας αντίληψη και τη σχέση σας με τη μουσική;
Νομίζω με δυο πολύ διαφορετικούς τρόπους, το ακραίο πάθος συνυφασμένο με την Ελληνική συνείδηση και μεγαλώνοντας με μια από τις πιο εκφραστικές γλώσσες του κόσμου βοήθησαν να δώσω μορφή και σχήμα στην αντίληψή μου για την ανθρωπότητα. Νομίζω πως η Ελληνική καταγωγή μου, μού ενέπνευσε θάρρος, το οποίο εξελίχθηκε μέσα από το πάθος, να είμαι ο εαυτός μου χωρίς αναστολές, χωρίς φόβους για εξερεύνηση καινούργιων κατευθύνσεων και κατακτήσεων. Η δομή, η λογική και η πολυπλοκότητα της Ελληνικής γλώσσας πιστεύω μου πρόσφερε την δυνατότητα να κατακτήσω άλλες γλώσσες πιο εύκολα και βοήθησε σε μεγάλο βαθμό τις εννοιολογικές διαδικασίες στις εκλεκτικές καλλιτεχνικές αναζητήσεις μου.
![]() |
Samson et Dalila |
Ως μια από τις κορυφαίες μετζοσοπράνο στο κόσμο, τι θα προτείνατε ώστε η όπερα ως μουσικό είδος να διευρύνει το κοινό στο οποίο απευθύνεται;
Λοιπόν, όπως λέω στο νέο μου ποπ τραγούδι OpeRADical, ” Ι don’t wanna be a tight ass, white bread opera diva”. Νομίζω ότι ο κόσμος της όπερας και της κλασσικής μουσικής είναι πολύ “καθώς πρέπει”, από κάθε άποψη εξαιρετικά προβλέψιμος. Σκηνοθέτες μετά τον θρίαμβο σε ένα πολυδεκαετές πραξικόπημα, για να διεκδικήσουν την πολυπόθητη δεσπόζουσα θέση πάνω από τον τραγουδιστή, τείνουν να εμπίπτουν σε μια από τις επόμενες κατηγορίες. Ας πούμε ότι η μια προσέγγιση είναι ευρεία παραδοσιακή και η άλλη προσέγγιση αυτό που μπορούμε να αντιληφθούμε ως αιχμή και πρωτοπορία. Σπάνια βλέπω μια κατεύθυνση που βρίσκεται σε αρμονία με το Ζeitgeist.
Για μένα, για την επιβίωση της όπερας ως μορφής τέχνης, ώστε να σταματήσει η διολίσθηση της στη βαθιά, βαθιά θάλασσα της ασχετοσύνης, δυο πράγματα πρέπει να συμβούν. Πρώτον, σε κάποιο βαθμό τα θέατρα όπερας πρέπει να αποβάλλουν τα τυποποιημένα πρότυπα ή τουλάχιστον να τα παρουσιάζουν με τρόπους εικονοκλαστικούς, σκανδαλώδεις και οικειέστερους στον νέο 15χρονο που ακούει Lady Gaga. Σκέφτομαι πως εάν πρέπει να ακούσω και να δω μια ακόμα “Τραβιάτα” ή “Μποέμ” στη σημερινή τους μορφή ίσως και να έφτανα σε βαθμό εμετικό.
Ίσως μια ενορχήστρωση αυτών των έργων με σύγχρονους ηλεκτρονικούς ήχους, σύγχρονα ηλεκτρονικά όργανα. Φανταστείτε μια ενορχήστρωση του “Διδώ και Αινείας” αξιοποιώντας το μεγάλο ηχητικό φάσμα των virtual synthesizers. Και μερικοί από τους σύγχρονους κλασσικούς “σταρς” μπορούν να κλέψουν λίγο auto-tune effect από την Britney Spears. Καλλιτέχνες και καλλιτεχνικές φόρμες πρέπει να ΕΞΕΛΙΧΘΟΎΝ.
Πρέπει να εξελιχθούμε με τον ίδιο ρυθμό όπως η επιστήμη και η τεχνολογία, για να σταματήσουμε να είμαστε κολλημένοι στον 19ο αιώνα. Αυτό που ήταν αρκετά καλό σε θέματα γούστου για τους γονείς μας στον καιρό τους, γιατί να εξακολουθεί να θεωρείται καλύτερο από ό,τι είναι για εμάς σήμερα η ιατρική τεχνολογία του τότε; Τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης της Τέχνης, πρέπει να προχωρήσουν παράλληλα. Η πρώτη γραμμή μου στο OpeRADical είναι: “I had enough, I can’t pretend, I’m tired – of bein’ an anachronism”. Η όπερα είναι αναχρονική. Είναι καιρός να προχωρήσουμε και να αναπτυχθούμε. Φυσικά θα βοηθήσει, αν τοποθετηθούν ευφάνταστοι, προοδευτικοί άνθρωποι σε θέσεις εξουσίας.
Ποια η άποψη σας για την κατηγοριοποίηση στη μουσική, και πόσο τελικά χαρακτηρίζει έναν καλλιτέχνη;
Οι κατηγορίες είναι για τους τεμπέληδες στοχαστές, χωρίς φαντασία ατζέντηδες και διοικητές καλλιτεχνικών ιδρυμάτων. Θυμάμαι μερικά χρόνια πριν η Jessye Norman αρνήθηκε να χαρακτηριστεί από τον ατζέντη της στον δημοσιευμένο κατάλογο καλλιτεχνών “Musical America” είτε ως σοπράνο είτε ως μέτζο-σοπράνο. Επέμεινε ώστε το όνομά της να τοποθετηθεί χωρίς ετικέτα.
Μια επαναστατική δήλωση. Μια πολύπλευρη καλλιτέχνις που χρησιμοποιεί την φωνή της με τρόπο διαφορετικό από τους άλλους κι αψήφησε την κατηγοριοποίηση – το ήξερε, και πάλεψε γι αυτό. Μια από τις γυναίκες που θαυμάζω.
Τραγούδησα κυρίως το ρεπερτόριο της μέτζο και μερικά έργα για δραματική σοπράνο, όπως η Διδώ στους “Τρώες”. Αλλά τραγουδώ κόντρα μι στην ψηλή περιοχή με τη μεγαλύτερη δυνατή ευκολία. (Τραγουδώ αρκετά κόντρα μι μπεμόλ στο OpeRADical). Γιατί να επιτρέψω στον εαυτό μου την κατηγοριοποίηση;
Τραγουδώ ποπ, χιχ-χοπ, περιστασιακά ραπ, συνεχίζω να ηχογραφώ κλασσικό, και δεν δέχομαι καμιά από τις ετικέτες, γιατί είμαι εγώ, η Μαρκέλλα. Εξελίσσομαι και υπάρχω και δυσκολεύομαι να καταλάβω την ανάγκη για χαρακτηρισμούς και φακελώματα. Είμαστε αυτοί που είμαστε, και όλοι, καλλιτέχνες και μη, αξίζει να αξιολογηθούμε ως ιδιαίτερα άτομα και όχι σαν ένα κομμάτι κρέας που πρέπει να τοποθετηθεί στο σωστό δοχείο στο σούπερ μάρκετ.
Πώς είναι η μεταπήδηση από – όπερα σε άλλο είδος μουσικά ; Σε ποιο είδος κατατάσσετε τη στροφή αυτή της μουσικής σας καριέρας και τι απαιτήσεις έχει από τη φωνή σας αυτό το μουσικό είδος;
Το δυσκολότερο πράγμα για τους υψηλά εκπαιδευμένους τραγουδιστές όπερας, όταν θελήσουν να κάνουν άλματα μεταξύ διαφορετικών μουσικών ειδών, είναι το να δημιουργήσουν μια εντελώς καινούργια ξεχωριστή ταυτότητα, μια ξεχωριστή φωνή ΧΩΡΙΣ αποσυναρμολόγηση της οπερατικής φωνής.
Μου πήρε πολύ καιρό και όλη η διαδικασία ήταν εξαιρετικά απαιτητική διανοητικά. Οι χαμηλότερες φωνητικές περιοχές είναι ευκολότερο να δημιουργηθούν, μα όταν προχωρούμε προς τις μεσαίες και ψηλές περιοχές είναι δύσκολο να καθαρίσει η φωνή από τον “μελοδραματικό ερπισμό”, όπως ο σύζυγός μου τον αποκαλεί. Αυτός είναι ένας από τους λόγους, όταν διάφορες σοπράνο αποφασίζουν να ηχογραφήσουν pop cover τραγούδια, τα οποία τραγουδούν σε χαμηλά κλειδιά. Εξυπνάδα και πολλή δουλειά είναι μια καλή συνταγή που συνιστώ, για να ξεφορτωθούν τον “μελοδραματικό ερπισμό”.
Τα ποπ τραγούδια μου καταλαμβάνουν μια ευρεία ποικιλία από genre labels (ετικέτες ειδών) στα διαδικτυακά καταστήματα, από new age ως electronica, από pop ως hip-hop. Έχουμε την τάση να ηχογραφούμε ό,τι μας εμπνέει την συγκεκριμένη στιγμή. Σαν ένα ρεύμα του τρόπου συνείδησης.
Τί είναι η μουσική για εσάς; Στο τραγούδι τι αγαπάτε περισσότερο;
Η μουσική είναι τα πάντα. Είναι, κατά πολύ, η ανώτερη μορφή επικοινωνίας στον κόσμο μας. Είναι η πιο εξελιγμένη από όλες τις γλώσσες του πλανήτη. Μπορεί ακόμα να φτάσει στι ζενίθ της δύναμής της, όταν δεν αναμιγνύεται με άλλες κατώτερες γλώσσες. Με άλλα λόγια – ΧΩΡΙΣ ΛΟΓΙΑ. Εάν η μουσική πρόκειται να διαδραματίσει έναν ρόλο στην ένωση της εξαιρετικά διαμελισμένης ανθρωπότητας, προβλέπω ότι θα είναι μια μουσική, απαλλαγμένη από τους περιορισμούς των λέξεων. Κοιτάξτε, για παράδειγμα, σε μερικά από τα τραγούδια του Vangelis με τις φωνές. Τα πιο ισχυρά είναι αυτά χωρίς λόγια.
Στο τραγούδι η επικοινωνία είναι ο μεγαλύτερος μου στόχος, αν και οφείλω να ομολογήσω πως απολαμβάνω αυτές τις φτηνές συγκινήσεις, όταν τραγουδώ στην στρατόσφαιρα, όπως στο OpeRADical.
Μιλήστε μας λίγο για την νέα σας δισκογραφική δουλεία, τα σχεδία σας, πώς προέκυψε όλο αυτό; Προσωπική ανάγκη ή εξέλιξη;
Πριν αρκετά χρόνια, ο σύντροφός μου κι εγώ αγοράσαμε ένα μεγάλο κτίριο, που ήταν προηγουμένως δημοτικό σχολείο. Δημιουργήσαμε το σπίτι μας σε ένα τμήμα αυτού του κτιρίου. Το 2007 προσθέσαμε το στούντιο ηχογράφησης, δίνοντάς μας την δυνατότητα να ξεκινήσουμε την εκπλήρωση ενός καλλιτεχνικού οράματος που εξελισσόταν εδώ κι αρκετά χρόνια.
Η δημιουργικότητα πρέπει συνεχώς να ασκείται από τους καλλιτέχνες, διαφορετικά εξορκίζεται από την σκληρότητα του χρόνου. Οι ιδέες δεν εξυπηρετούν κανένα σκοπό κρυμμένες στην προσωπική ψυχική άβυσσο μας/σας. Μια μέλλουσα μητέρα που εγκυμονεί, πρέπει να παραδώσει, να γαλουχήσει και να μεγαλώσει αυτό το παιδί. Αν ρίξει το παιδί, ή δεν εμποτίσει αυτό το παιδί με όλη την αγάπη και την γνώση της, ο κόσμος ίσως στερηθεί ένα μεγάλο φαινόμενο. Έτσι είναι και με τις ιδέες. Πρέπει να αναπτυχθούν, να καλλιεργηθούν και να παραδοθούν. Ίσως κάποιες να αποτύχουν, μα είναι λιγότερο επώδυνο από το να μην δοκιμαστούν καθόλου.
Έτσι, έχουμε ιδέες και προσπαθούμε να τις παραδώσουμε. Αυτός είναι ο λόγος της ύπαρξής μας. Our raison d’être.
![]() |
Jose Carreras & Markella Hatziano |
Πώς βλέπετε τις εξελίξεις στην όπερα, υπάρχει μέλλον;
Τι θα συμβουλεύατε ένα παιδί που θέλει να ασχοληθεί με τη μουσική επειδή του αρέσει και τι σε κάποιον που αρχίζει πλέον να το σκέφτεται σοβαρά ως επαγγελματική προοπτική;
Η μεγαλύτερη πρόκληση, στην εποχή μας, για όσους σκέφτονται να ξεκινήσουν έναν κύκλο σπουδών στην όπερα ή την κλασσική μουσική, είναι ότι αυτόματα γίνονται μέλη μια γενιάς με προσδοκίες για άμεσα αποτελέσματα. Η συνταγή για έναν κλασσικό μουσικό, είτε είναι τραγουδιστής, είτε βιολιστής ή πιανίστας κ.λ.π. Θα είναι ΠΑΝΤΑ η ίδια: οι πολλές ώρες δουλειάς!
Παρατηρώ πραγματικά τις τεχνικές ελλείψεις ως το μεγαλύτερο πρόβλημα στις νεώτερες γενιές τραγουδιστών. Βλέπω την τεχνική κατά τον ακόλουθο τρόπο. Τεχνική είναι η δυνατότητα να εκφραστείς μουσικά στην οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή χωρίς ανησυχία για το αν υπάρχουν οι φωνητικοί πόροι να εκπληρώσουν αυτή την έκφραση. Με δυο λόγια. Οι προσπάθειες για τον σωστό στόχο είναι σημαντικές.
Θα ήθελα να συστήσω, ιδίως στους νέους τραγουδιστές, να χρησιμοποιούν ένα μεγάλο ποσοστό του χρόνου πρακτικής σε ασκήσεις και βοκαλισμούς με τον πιο σχολαστικό τρόπο. Πάντοτε να δίνετε την μεγαλύτερη προσοχή στην ποιότητα της κάθε νότας και στην ποιότητα της σύνδεσης/επικοινωνίας με την επόμενη νότα. Πρέπει να είμαστε ανηλεείς στην επέκταση της φωνητικής έκτασης. Πολλές φορές οι ακραίες νότες δεν χρησιμοποιούνται σε παραστάσεις, όμως αυτές οι νότες με την προσπάθεια της τελειοποίησης συντελούν στην δημιουργία ενός εξαιρετικού οργάνου.
Μεγάλη προσοχή στην επιλογή δασκάλου. Η πρώτη ποιότητα, απαραίτητη για έναν καλό δάσκαλο, είναι η προσωπική δεξιοτεχνία. Από την εμπειρία μου θεωρώ, ότι αυτοί που ποτέ δεν έχουν κερδίσει και γευθεί τα γλυκά φρούτα της δεξιοτεχνίας, έχουν πολύ λίγα να προσφέρουν στους νέους, σημαντικές βαθιές γνώσεις αλλά και πρακτικότητα.
Η δεύτερη ποιότητα είναι η γενναιοδωρία, αφού πολλές φορές ο εγωισμός και η εγωκεντρικότητα εμποδίζουν τον δάσκαλο να μοιραστεί τα πραγματικά μυστικά της τέχνης με τους μαθητές.
Τι είναι αυτό που πρέπει άμεσα να ερευνήσει ένας τραγουδιστής που θέλει να ακολουθήσει μια επαγγελματική κλασσική καριέρα, τον καλό ατζέντη, τον καλό δάσκαλο, τις καλές δημόσιες σχέσεις; Τελικά είναι θέμα τύχης κάποια πράγματα ή θέμα μεθόδευσης;
Εκτός από την πειθαρχία που απαιτείται για να δημιουργηθεί ένα εξαιρετικό όργανο, η μελέτη ξένων γλωσσών είναι επίσης σημαντική.
Ξέρω πως πολλοί πιστεύουν ότι μετά την ολοκλήρωση των σπουδών στο Ωδείο, το επόμενο βήμα είναι η εξεύρεση ενός καλού ατζέντη. Η συμβουλή μου: Βάλτε τον εαυτό σας σε μια θέση ώστε ο ατζέντης να έλθει σε σας και όχι το αντίθετο. Η μορφή της τέχνης και η επιβίωσή της εξαρτώνται από την ύπαρξη άρτια εκπαιδευμένων μουσικών.
Ποιο είναι πιστεύετε το αντίδοτο στην πολιτική, πολιτιστική , οικονομική, ηθική κρίση που περνά ως δοκιμασία η χώρα μας, αλλά και ο υπόλοιπος κόσμος; Ποιο είναι το δικό σας προσωπικό μήνυμα, που θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας;
Ο καθένας φαίνεται να έχει προσωπική άποψη για την πραγματικότητα. Διαφορετικοί πολιτισμοί έχουν δραματικά διαφορετικές απόψεις για την φύση του σύμπαντος. Ο “Θεός” μιλάει σε πολλούς, αλλά λέγοντάς τους πολύ διαφορετικά, αντιφατικά πράγματα. Αυτές οι διαφορετικές αποκαλύψεις από τον “Θεό” έχουν δημιουργήσει τις βάσεις για μια κουλτούρα του αίματος και του θανάτου, για όσο διάστημα έχουμε καταγεγραμμένη ιστορία. Δεν πειράζει που δεν υπάρχει το παραμικρό αποδεικτικό στοιχείο για να νομιμοποιήσει αυτές τις αποκαλύψεις. Αρκεί ότι οι υποστηρικτές πιστεύουν ότι αυτές οι αποκαλύψεις τούς οδηγούν στο να αρχίσουν να σκοτώνουν τους γείτονές τους.
Ρωτήστε τον εαυτό σας αυτή την απλή ερώτηση: Έχω αρκετές πληροφορίες για τις απόψεις και τις πεποιθήσεις μου; Για μένα, όλα αρχίζουν με αυτή την σκέψη. Χρειάζεται θάρρος για την ερώτηση και περισσότερο θάρρος για μια ειλικρινή απάντηση. Εφαρμόστε τις ερωτήσεις στην πολιτική, τον πολιτισμό, την οικονομία, την ηθική και την θρησκεία.
Εμείς, ως Έλληνες, δεν θα πρέπει να φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε τις διαχρονικές ερωτήσεις του δικού μας, Επίκουρου: “Είναι ο Θεός πρόθυμος να αποτρέψει το κακό, αλλά δεν είναι σε θέση; Τότε αυτός δεν είναι παντοδύναμος. Είναι ο Θεός ικανός, αλλά δεν το επιθυμεί; Τότε είναι κακόβουλος. Είναι ο Θεός και ικανός και πρόθυμος να σταματήσει το κακό; Τότε από πού προέρχεται αυτό; Είναι ο Θεός ούτε ικανός ούτε πρόθυμος να αποτρέψει το κακό; Τότε γιατί τον αποκαλούμε Θεό;”
Γιατί πράγματι;
Χιλιάδες παιδιά πεθαίνουν καθημερινά από ιάσιμες ασθένειες και πείνα. Χιλιάδες ανελέητα σκοτώνονται σε φυσικές καταστροφές, όπως σεισμοί και τσουνάμι και χιλιάδες σκοτώνονται σε πολέμους. Μπορεί ποτέ να είναι δυνατόν, όλες αυτές οι τραγωδίες, που προκαλούνται είτε από την πανίσχυρη φύση είτε -συχνότερα- από το ανθρώπινο χέρι, το τόσο εφευρετικό στο κακό, να αποδίδονται στις επιθυμίες και τις διαθέσεις ενός υπερφυσικού όντος; Έχουμε την ικανότητα της λογικής. Ας την χρησιμοποιήσουμε.
Δεν θα μπορέσουμε να έχουμε έναν ειρηνικό κόσμο, μέχρι την στιγμή που θα βγάλουμε τις δεισιδαιμονίες και μυθολογίες έξω από την εξίσωση. Θα μπορούσαμε να έχουμε μια δραματική αλλαγή σε μια μόνο γενιά, αν αρχίζαμε να διδάσκουμε στα παιδιά μας αυτά που ξέρουμε κι όχι αυτά που πιστεύουμε. Τότε και μόνο τότε, όταν η λογική μας μάς λέει, ότι αυτή η ζωή είναι η μόνη μας ευκαιρία, μπορούμε πραγματικά να ξεκινήσουμε να είμαστε άνθρωποι.
Σας ευχαριστώ πολύ
Websites της κυρίας Χατζιάνο
operadical.com και markella.com
Απο την Κάθη Βεκρή
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.